Millî Eğitim u Sayı 179 u Yaz/2008u53
Araştırmaya katılan öğrencilere Keçiören Rehberlik ve Araştırma Merkezinde
Wechsler Çocuklar İçin Zekâ Testi (WISHC-R) uygulanmıştır. Uygulanan zekâ testi
sonuçlarına göre 4 öğrencinin de zekâ düzeyinin normal (90 IQ ve üzeri) olduğu görülmüştür.
Öğrencilere Şinasi ve İhsan Aras İlköğretim Okulu rehber öğretmenlerince
göz tarama testleri yapılmış, öğrencilerin gözle ilgili herhangi bir problemlerinin
olmadığı belirlenmiştir. Ayrıca Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim Hastanesi Kulak-Burun-
Boğaz Bölümünde öğrencilere işitme testi yapılmış, işitmeyle ilgili herhangi bir
sorununun olmadığı tespit edilmiştir. Öğrencinin dil ve konuşma bozukluğu olup olmadığı
araştırmacının her bir öğrenciyle yaptığı konuşmalar neticesinde tespit edilmiştir.
Veri Toplama Araçları
Araştırmaya katılan öğrencilerin okuduğunu anlama düzeylerini tespit için
Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından onaylı, ilköğretim 3. sınıf Türkçe ders kitabı
ndan “Tipi”, 2. sınıf Türkçe ders kitabından ise “Arslan Kral” isimli birer tane hikâye
türü okuma metni seçilmiştir. Seçilen her bir metinle ilgili 3 tane basit anlama, 3
tane de derinlemesine anlama olmak üzere toplam 6 tane okuduğunu anlama sorusu
oluşturulmuştur. Basit anlama soruları, cevabı metin içerinde olan alt bilişsel süreçleri,
derinlemesine anlama soruları ise üst bilişsel süreçleri içermektedir. Soruların oluşturulması
nda uzman görüşüne başvurulmuştur. Okuma düzeyi tespit edilen her bir
öğrenciye tekrarlı okuma yöntemiyle öğretim sunulmuştur. Öğretim, ilköğretim 2. sı-
nıf Türkçe ders kitabından 24 tane hikâye türü okuma metni ile yapılmıştır. Bu metinler:
Seçilen okuma metinlerinin hikâye türü metinlerden oluşmasına özen gösterilmiştir.
Çünkü hikâye türü metinler, bu yaş grubunun ilgisini çekmektedir. Ayrıca
araştırmada kullanılmak üzere seçilen bütün metinler öğrencilerin daha önce okumadı
kları metinlerden oluşturulmuştur. Yapılan uygulama iki haftada bir değerlendirilmiştir.
Değerlendirmede ilköğretim 2. sınıf Türkçe ders kitabından seçilen metinler
kullanılmıştır. Bu metinler:
• Üç Kelebek
• Kütüphanede Doğan Öykü
Tekrarlı Okuma Yönteminin Okuduğunu Anlamaya Etkisi u
u54 Millî Eğitim u Sayı 179 u Yaz/2008
• Top Tavşan
• Sihirli Pasta
• Babamla Pazara Gittik
• Doktor Şekeri
• Uzaylıların Gördükleri Dünya
• Kitap Perisi
• Mikro Hüseyin
• Bizim Hikâyemiz
• Anlayışlı Olmalı
• Bir Tatil Gezisi
• Çikolata Ağacı
• Keloğlan
• Minik Yavrular
• Aaa! Kış Gelmiş
• Beyaz Dev
• Büyük Bir Buluş
• İnsanlığın Ya rd ı m l a ş m a s ı
• Sel
• Beslenme
• Elif’in Oyuncağı
• Arkadaşım Bilgisayar
• Sizinle Gurur Duyuyoruz
• Sirk Geliyor
• Sınıfta Seçim
• Ağacım Yandı Hayallerim Yandı
• Sağlıklı Beslenme
• Eylül ve Diş Dostları
• İlk Yardım Oyunu.
Araştırma süresinde toplam 6 değerlendirme yapılmıştır. Ayrıca her oturumdan
sonra öğrencilerin evde anne-babalarıyla okumaları için 35 tane masal kitabı belirlenmiştir.
Verilerin Toplanması
Araştırmanın verileri, öğrencilerin okuduğunu anlama sorularına verdikleri
cevaplardan elde edilmiştir. Öğrencilerin okuma düzeylerinin belirlenmesi için uygulama
öncesi, uygulanan öğretimin etkisini belirlemek için uygulama süreci, öğretimin
etkisinin devam edip etmediğini belirlemek için ise uygulama sonrası verilerine yer
verilmiştir.
Öğrencilerin okuduğunu anlama düzeylerini tespit etmek için öğrencilere ilköğ
retim 3. sınıf Türkçe ders kitaplarından seviyelerine uygun olarak seçilen “Tipi”
isimli okuma metni okutulmuş, ardından öğrencilerden metinle ilgili 6 tane okudu-
ğunu anlama sorusunu cevaplandırmaları istenmiştir. Öğrenciler, 3. sınıf seviyesinde
verilen okuma parçasını okumada ve okuduklarını anlamada zorlandıkları için, bir
alt sınıf düzeyinden (2. sınıf Türkçe ders kitabından) seçilen “Arslan Kral” isimli okuma
parçası, öğrencilere okutulmuştur. Okuma işlemi bittikten sonra okunan metinle
ilgili okuduğunu anlama soruları sorulmuştur. Öğrencilerin okuduğunu anlama soruları
na verdikleri cevaplar, hata analiz envanterinin soru ölçeğinde bölümünde de-
ğerlendirilmiş ve öğrencilerin okuduğunu anlama düzeyleri tespit edilmiştir. Öğrencilerin
okuduğunu anlama düzeyleri gerek 3. sınıf gerekse 2. sınıf seviyesinde çok düşük
olduğu görülmüş, tekrarlı okuma yöntemiyle yapılacak öğretime 2. sınıf seviyesinden
seçilen metinlerle başlamaya karar verilmiştir.
Öğrencilerin tekrarlı okuma yöntemiyle okuduğunu anlama becerilerini geliştirmek
için her bir öğrenciye haftada 4 saat olmak üzere toplam 48 saat tekrarlı okuma
yöntemi kullanılarak öğretim sunulmuştur. Öğretim 45 dakikalık dersler hâlinde
yapılmış, her bir oturum 2 ders saatinden oluşturulmuştur. Öğretim, haftada 2 oturum
hâlinde 3 ay devam etmiş ve 24 oturumda tamamlanmıştır. Tekrarlı okuma yöntemi
kullanılarak yapılan uygulama, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından
onaylı ilköğretim Türkçe 2. sınıf ders kitaplarından seçilen 24 hikâye türü okuma metni
ile bireysel olarak sessiz bir ortamda yapılmıştır. Öğretim sürecinde öğrenci-öğretmen
ilişkisi kaldırılmış, yerini ağabey-kardeş ilişkisi almıştır. Öğrencilerin okumaya
karşı motivasyonlarını artırmak için onlara hediyeler alınmıştır.
Öğretim sürecinde, okumaya başlamadan önce hikâye ile ilgili resimlerin öğ-
renci tarafından incelenmesi sağlanmıştır. Seçilen hikâyelerde yer alan her bir kelime
önce araştırmacı tarafından okunmuş, sonra öğrenci okunan kelimeyi tekrar etmiştir.
İlgili hikâye, her öğrenciyle birlikte 3 kere tekrar edilerek okunmuş, 3 kere yapılan
tekrarlı okumanın sonunda bir kere de öğrencinin kendi başına okuması istenmiştir.
Öğrenci kendi başına okurken, okuması araştırmacı tarafından takip edilmiş, yanlış
okuduğu kelimeler düzeltilmiş ve öğrencinin düzeltilmiş kelimeyi tekrar okuması
sağlanmıştır. Öğrenci tekrarlı okuma yapmaktan sıkıldığı zaman okumaya ara verilmiştir.
u Muamber Yılmaz/Kemal Köksal
Millî Eğitim u Sayı 179 u Yaz/2008u55
Araştırmaya katılan öğrencilerin anne-babalarıyla görüşülüp tekrarlı okuma
yöntemini çocuklarına nasıl uygulayacakları konusunda bilgiler verilmiştir. Okunan
hikâyenin bir nüshası öğrenciye verilmiş, bir kere de anne-babasıyla birlikte okuması
sağlanmıştır. Öğrencilerin seviyelerine uygun masal kitapları seçilmiş ve her bir
oturumdan sonra öğrenciye anne-babasıyla birlikte okuması için ödev olarak verilmiştir.
Öğrenciler aldıkları her bir masal kitabını anne-babalarıyla birlikte en az 3 kere
tekrarlayarak okumuşlardır. Uygulama sonuna kadar her bir öğrenci 35 tane masal
kitabı okumuştur. Her oturumun başında ev ödevi olarak verilen masal kitapları ve
hikâye metni bir kere daha okutturulmuştur. Yapılan uygulama iki haftada bir değerlendirilmiştir.
Araştırma süresi boyunca toplam 6 değerlendirme yapılmıştır. Uygulama
sürecinin sonunda öğretimin etkisinin devam edip etmediğin belirlemek için bir
değerlendirme daha yapılmıştır. Değerlendirme yapmak için ilköğretim 2. sınıf Türkçe
ders kitabından “Pikniğe Gidiyoruz”, 3. sınıf Türkçe ders kitabından “Güneş Uykuda”
isimli okuma parçaları seçilmiş ve öğrencilere okutulmuştur. Daha sonra öğ-
rencilerden okudukları metinle ilgili 6 tane okuduğunu anlama sorusunu cevaplandı
rmaları istenmiştir.
Bulgular ve Yorum
Bu bölümde araştırmanın alt problemleri doğrultusunda toplanan verilere dayalı
bulgulara yer verilmiştir. Araştırmada uygulama öncesi, uygulama süreci ve uygulama
sonrası yapılan değerlendirmeye ilişkin bulgular üzerinde durulmuştur.
Uygulama Öncesi Okuduğunu Anlamayı Değerlendirmeye İlişkin Bulgular
Uygulama öncesi okuduğunu anlama düzeyi, ilköğretim 3. sınıf Türkçe ders
kitabından seçilen 262 kelimeden oluşan “Tipi” ve 2. sınıf Türkçe ders kitabından seçilen
266 kelimeden oluşan “Arslan Kral” isimli okuma parçalarının öğrencilere okutulması
yla yapılmıştır. Uygulama öncesi okuduğunu anlamayı değerlendirmeye yönelik
olarak elde edilen veriler tablolar hâlinde gösterilmiştir.
Tablo 1: Uygulama Öncesi Öğrencilerin Okuduğunu Anlama Seviyeleri
Tablo 1 incelendiğinde;
√ Birinci öğrencinin (E), 3. sınıf düzeyindeki bir metni (Tipi) okuduğunu anlama
düzeyinin %13, 2. sınıf düzeyindeki bir metni (Arslan Kral) okuduğunu
anlama düzeyinin ise %26 olduğu,
√ İkinci öğrencinin (K), 3. sınıf düzeyindeki bir metni (Tipi) okuduğunu anlama
düzeyinin %26, 2. sınıf düzeyindeki bir metni (Arslan Kral) okuduğunu
anlama düzeyinin ise %20 olduğu,
Tekrarlı Okuma Yönteminin Okuduğunu Anlamaya Etkisi u
u56 Millî Eğitim u Sayı 179 u Yaz/2008
3. Sınıf Seviyesi 2. Sınıf Seviyesi
Okuduğunu Öğrenciler Öğrenciler
Anlama 1. (E) 2. (K) 3. (M) 4. (Ş) 1. (E) 2. (K) 3. (M) 4. (Ş)
Düzeyi % % % % % % % %
13 26 0 13 26 20 26 20
√ Üçüncü öğrencinin (M), 3. sınıf düzeyindeki bir metni (Tipi) okuduğunu
anlama düzeyinin %0, 2. sınıf düzeyindeki bir metni (Arslan Kral) okudu-
ğunu anlama düzeyinin ise %26 olduğu,
√ Dördüncü öğrencinin (Ş), 3. sınıf düzeyindeki bir metni (Tipi) okuduğunu
anlama düzeyinin %13, 2. sınıf düzeyindeki bir metni (Arslan Kral) okudu-
ğunu anlama düzeyinin ise %20 olduğu tespit edilmiştir.
Araştırmaya katılan 4 öğrencinin de hem 3. sınıf hem de 2. sınıf seviyesindeki
okuduğunu anlama düzeylerinin çok düşük olduğu görülmektedir.
Araştırmanın Birinci Alt Problemiyle İlgili Elde Edilen Bulgular
Araştırmanın 1. alt problemine “İlköğretim 3. sınıf öğrencilerinin okuduğunu
anlama düzeyleri nasıl sınışandırılabilir?” ilişkin olarak araştırmaya katılan 4 öğrencinin
de hem 3. sınıf hem de 2. sınıf seviyesindeki okuduğunu anlama düzeylerinin
çok düşük olduğu tespit edilmiştir.
Uygulama Sürecinde Okuduğunu Anlamayı Değerlendirmeye İlişkin
Bulgular
Uygulama öncesi yapılan değerlendirmede araştırmaya katılan öğrencilerin
okuduğunu anlama düzeylerinin çok düşük olduğu görülmüştür. Bu öğrencilere tekrarlı
okuma yöntemiyle 12 hafta devam eden bireysel bir öğretim sunulmuştur. Öğretim,
2. sınıf Türkçe ders kitabından seçilen hikâye türü metinlerle yapılmıştır. Öğrencilerdeki
ilerlemeleri görmek amacıyla tekrarlı okuma yöntemiyle sunulan öğretim
iki haftada bir değerlendirilmiştir. Öğretim süreci sonuna kadar toplam 6 değerlendirme
yapılmıştır. Öğrencinin uygulama sürecine ilişkin verileri tablolar hâlinde verilmiştir.
Birinci Uygulamaya İlişkin Bulgular
Tablo 2: Uygulama Sürecinde Okuduğunu Anlama Seviyesi
Tekrarlı okuma yöntemiyle sunulan iki haftalık bireysel öğretimin sonunda
öğrencilerin okuduğunu anlama seviyeleri, ilköğretim 2. sınıf Türkçe ders kitabından
seçilen 233 kelimeden oluşan “Üç Kelebek” isimli okuma parçasıyla değerlendirilmiştir.
Tablo 2 incelendiğinde birinci öğrencinin (E’nin) okuduğunu anlama seviyesinin
73%, ikinci öğrencinin (K’nin) 80%, üçüncü öğrencinin (M’nin) 86% ve dördüncü öğ-
rencinin (Ş’nin) 60% olduğu görülmektedir.
u Muamber Yılmaz/Kemal Köksal
Millî Eğitim u Sayı 179 u Yaz/2008u57
2. Sınıf Seviyesi
Öğrenciler
1. (E) 2. (K) 3. (M) 4. (Ş)
% % % %
73 80 86 60
Okuduğunu
Anlama
Düzeyi
İkinci Uygulamaya İlişkin Bulgular
Tablo 3: Uygulama Sürecinde Okuduğunu Anlama Seviyesi
Tekrarlı okuma yöntemiyle yapılan bir aylık bireysel öğretimin sonunda öğ-
rencilerin okuduğunu anlama düzeyleri, ilköğretim 2. sınıf Türkçe ders kitabından
seçilen 191 kelimeden oluşan “Kütüphanede Doğan Öykü” isimli okuma parçasıyla
değerlendirilmiştir. Tablo 3 incelendiğinde birinci öğrencinin (E’nin) okuduğunu anlama
düzeyinin 93%, ikinci öğrencinin (K’nin) 93%, üçüncü öğrencinin (M’nin) 100%
ve dördüncü öğrencinin (Ş’nin) 93% olduğu görülmektedir.
Üçüncü Uygulamaya İlişkin Bulgular
Tablo 4: Uygulama Sürecinde Okuduğunu Anlama Seviyesi
Tekrarlı okuma yöntemiyle yapılan öğretim, 45 gün sonra ilköğretim 2. sınıf
Türkçe ders kitabından seçilen 242 kelimeden oluşan “Ağacım Yandı Hayallerim Yandı”
isimli okuma parçasıyla değerlendirilmiştir. Tablo 4’te de görüldüğü gibi birinci
öğrenci (E) 93%, ikinci öğrenci (K) 93%, üçüncü öğrenci (M) 100% ve dördüncü öğrenci
(Ş) 100% okuduğunu anlama becerisine ulaşmıştır. 4 öğrencinin de okuduğunu anlama
düzeylerinde bir artış olduğu söylenebilir.
Dördüncü Uygulamaya İlişkin Bulgular
Tablo 5: Uygulama Sürecinde Okuduğunu Anlama Seviyesi
Yapılan uygulama, 2 ay sonunda ilköğretim 2. sınıf Türkçe ders kitabından seçilen
206 kelimeden oluşan “Sağlıklı Beslenme” isimli okuma parçasıyla değerlendi-
Tekrarlı Okuma Yönteminin Okuduğunu Anlamaya Etkisi u
u58 Millî Eğitim u Sayı 179 u Yaz/2008
2. Sınıf Seviyesi
Öğrenciler
1. (E) 2. (K) 3. (M) 4. (Ş)
% % % %
93 93 100 93
Okuduğunu
Anlama
Düzeyi
2. Sınıf Seviyesi
Öğrenciler
1. (E) 2. (K) 3. (M) 4. (Ş)
% % % %
93 93 100 100
Okuduğunu
Anlama
Düzeyi
2. Sınıf Seviyesi
Öğrenciler
1. (E) 2. (K) 3. (M) 4. (Ş)
% % % %
86 100 93 86
Okuduğunu
Anlama
Düzeyi
rilmiştir. Tablo 5’te de görüldüğü gibi birinci öğrenci (E) 86%, ikinci öğrenci (K) 100%,
üçüncü öğrenci (M) 93% ve dördüncü öğrenci (Ş) 86% okuduğunu anlama becerisine
ulaşmıştır.
Beşinci Uygulamaya İlişkin Bulgular
Tablo 6: Uygulama Sürecinde Okuduğunu Anlama Seviyesi
Tekrarlı okuma yöntemiyle sunulan 75 günlük bireysel öğretimin sonunda öğ-
rencilerin okuduğunu anlama seviyeleri 2. sınıf Türkçe ders kitabından seçilen 237
kelimeden oluşan “Eylül ve Diş Dostları” isimli okuma parçasıyla değerlendirilmiştir.
Tablo 6 incelendiğinde birinci öğrencinin (E’nin) okuduğunu anlama seviyesinin
93%, ikinci öğrencinin (K’nin) 93%, üçüncü öğrencinin (M’nin) 100% ve dördüncü öğ-
rencinin (Ş’nin) 86% olduğu görülmektedir.
Altıncı Uygulamaya İlişkin Bulgular
Tablo 7: Uygulama Sürecinde Okuduğunu Anlama Seviyesi
Tekrarlı okuma yöntemiyle sunulan 3 aylık bireysel öğretimin sonunda öğre ncilerin
okuduğunu anlama seviyeleri, ilköğretim 2. sınıf Türkçe ders kitabından seçilen
270 kelimeden oluşan “İlk Yardım Oyunu” isimli okuma parçasıyla değerlendirilmiştir.
Tablo 7 incelendiğinde birinci öğrencinin (E’nin) okuduğunu anlama seviyesinin
93%, ikinci öğrencinin (K’nin) 100%, üçüncü öğrencinin (M’nin) 100% ve dördüncü öğ-
rencinin (Ş’nin) 100% olduğu görülmektedir. Bu durumda araştırmaya katılan 4 öğre ncinin
de okuduğunu anlama becerilerinde göz görülür bir artış olduğu söylenebilir.
Uygulama Sonrası Okuduğunu Anlamayı Değerlendirmeye İlişkin Bulgular
Uygulama sonrası okuduğunu anlama düzeyi, ilköğretim 2. sınıf Türkçe ders
kitabından seçilen 216 kelimeden oluşan “Pikniğe Gidiyoruz” ve 3. sınıf Türkçe ders
kitabından seçilen 270 kelimeden oluşan “Güneş Uykuda” isimli okuma parçalarının
öğrencilere okutulmasıyla yapılmıştır.
Tekrarlı okuma yöntemiyle 3 ay süren öğretim sürecinin sonucunda her bir öğ-
rencinin uygulama sonrasına ilişkin verileri tablolar hâlinde gösterilmiştir.
u Muamber Yılmaz/Kemal Köksal
Millî Eğitim u Sayı 179 u Yaz/2008u59
2. Sınıf Seviyesi
Öğrenciler
1. (E) 2. (K) 3. (M) 4. (Ş)
% % % %
93 93 100 86
Okuduğunu
Anlama
Düzeyi
2. Sınıf Seviyesi
Öğrenciler
1. (E) 2. (K) 3. (M) 4. (Ş)
% % % %
93 100 100 100
Okuduğunu
Anlama
Düzeyi
Tablo 8: Uygulama Sonrası Öğrencilerin Okuduğunu Anlama Seviyeleri
Tablo 8 incelendiğinde;
√ Birinci öğrencinin (E), 2. sınıf düzeyindeki bir metni (Pikniğe Gidiyoruz)
okuduğunu anlama düzeyinin 100%, 3. sınıf düzeyindeki bir metni (Güneş
Uykuda) okuduğunu anlama düzeyinin ise 86% olduğu,
√ İkinci öğrencinin (K), 2. sınıf düzeyindeki bir metni (Pikniğe Gidiyoruz)
okuduğunu anlama düzeyinin 100%, 3. sınıf düzeyindeki bir metni (Güneş
Uykuda) okuduğunu anlama düzeyinin ise 93% olduğu,
√ Üçüncü öğrencinin (M), 2. sınıf düzeyindeki bir metni (Pikniğe Gidiyoruz)
okuduğunu anlama düzeyinin 100%, 3. sınıf düzeyindeki bir metni (Güneş
Uykuda) okuduğunu anlama düzeyinin ise 93% olduğu,
√ Dördüncü öğrencinin (Ş), 2. sınıf düzeyindeki bir metni (Pikniğe Gidiyoruz)
okuduğunu anlama düzeyinin 100%, 3. sınıf düzeyindeki bir metni (Güneş
Uykuda) okuduğunu anlama düzeyinin ise 86% olduğu tespit edilmiştir.